ارده کنجد یک ماده غذایی است که از دانههای کنجد تهیه میشود. برای تهیه این محصول، دانههای کنجد را بعد از شست و شو و پوست گیری، به آرامی بر روی حرارت تفت داده و سپس آنها را آسیاب میکنند. این فرآیند باعث تولید چربی طبیعی در دانههای کنجد میشود و در نتیجه از طعم و عطر خوبی برخوردار می گردد.
ارده کنجد حاوی مقادیر زیادی پروتئین، فسفر، منگنز، روغن و ویتامین E است که به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی شناخته میشود. این محصول حاوی فلاوونوئیدها است که به عنوان گروهی از ترکیبات شباهت دارند و ویژگیهای ضد التهاب و ضد سرطان دارا میباشند و ممکن است به سلامت عمومی شما کمک کند. مصرف ارده کنجد در تغذیه بسیار متعارف است. ارده کنجد معمولاً در تهیه غذاهای خاورمیانه مورد استفاده قرار میگیرد. و به عنوان چاشنی در سسهای مخصوص، سالاد، روغن، حلوا و نان استفاده میشود. به همین دلیل ارده کنجد در شیرینیسازی نقش مهمی دارد.
فواید ارده کنجد
منبع عالی پروتئین
ارده کنجد حاوی پروتئین بالایی است که برای ساخت بافتهای بدن، سلولها و عضلات ضروری است. همچنین، پروتئین در حفظ سلامت عضلات، تقویت سامانه ایمنی بدن و تولید هورمونها نقش دارد.
منبع چربیهای سالم
ارده کنجد شامل چربیهای aturated (غیر اشباع) است که به علاوه اسید چرب امگا-۳ و امگا-۶ را در خود جای داده است. این چربیها به حفظ سلامت قلب و عروق، کاهش التهابات بدن کمک میکنند و میتوانند ریسک بروز بیماری های قلبی را کاهش دهند.
منبع فیبر
ارده کنجد حاوی فیبر قابل توجهی است که به هضم و جذب مواد مغذی در بدن کمک میکند. همچنین، فیبر باعث افزایش سیری و کاهش احتمال گرسنگی زودرس میشود و در کاهش ریسک بروز برخی بیماریها مانند دیابت نوع ۲، چاقی و برخی اختلالات گوارشی نقش دارد.
منبع ویتامینها و مواد معدنی
ارده کنجد شامل ویتامین E، B6، فولات، آهن، منگنز، فسفر و مس است. این عناصر غذایی به حفظ سلامت پوست، ساخت سلولهای خون، تقویت سامانه ایمنی بدن و حفظ سلامت استخوانها کمک میکند.
خصوصیات ضد التهابی
تحقیقات نشان میدهد که ارده کنجد دارای خصوصیات ضد التهابی است
بهبود عملکرد مغز
خواص ارده کنجد برای بهبود عملکرد مغز به دلیل وجود برخی مواد مغذی و فعالکنندههای طبیعی است که این خواص عمدتاً به وجود اسیدهای چرب امگا-۳، ویتامین E، فولات، منگنز و آنتی اکسیدانهای قوی در ارده کنجد برمیگردد. اسیدهای چرب امگا-۳ که در ارده کنجد یافت میشود، نقش مهمی در سلامت مغز دارند. آنها به عنوان سازنده سلولهای عصبی و تقویت حافظه شناخته شدهاند. همچنین، این اسیدها باعث بهبود جریان خون در مغز و کاهش التهابات نوروژنز شده و تحت تأثیر آسفالین هستند.
بهبود حافظه
ویتامین E نقش محافظت کننده در برابر استئروئید های آزاد رادیکال دارد که باعث آسیب به سلولهای مغزی میشوند به همین دلیل است که این ویتامین باعث افزایش عملکرد حافظه و تمرکز میشود. فولات یا ویتامین B9 نقش مهمی در تولید سروتونین، نوراپینفرین و دوپامین دارد که همگی عوامل مهم در بهبود خلق و خو، تمرکز و حافظه هستند.
فعالسازی آنزیمهای ضروری در سلول های عصبی
منگنز یک عنصر کمیاب است که در ارده کنجد یافت میشود. این عنصر نقش بسیار مهم در فعالسازی آنزیمهای ضروری برای فعال شدن سلولهای عصبی دارد. همچنین، منگنز باعث افزایش فعالیت سروتونین است که بهبود خلق و خو را به همراه دارد.
مضرات ارده کنجد
حساسیت
برخی افراد ممکن است به آلرژی یا حساسیت نسبت به کنجد دچار شوند. علائم شامل قرمز شدن و خارش پوست، تورم لبها و صورت، سختی در تنفس و در بعضی موارد شوک آنافیلاکسی است
سطح فولات
کنجد دارای سطح قابل توجه فولات است. بطور کلی، فولات گروه B جزء واحدهای ضروری جهت سلامت عمومی بدن محسوب میشوند. با این حال، در برخی افراد، سطح بالای فولات ممکن است باعث عوارضی مانند نفخ شکم، اسهال و تهوع شود.
چاقی
کنجد دارای مقدار قابل توجهی چربی است و هر گرم آن حاوی حدود ۵۰ کالری است. بنابراین، در صورت مصرف زیاد و بیرون از نظم، ممکن است به افزایش وزن و چاقی منجر شود.
سطح فیتات
کنجد دارای فیتات است که گروههای آهن و روی را در رژیم غذایی خود جذب میکند. فیتات باعث تشکیل ترکیبات غیرقابل جذب با این عناصر شده و منجر به کاهش جذب آهن و روی در بدن میشود. این مسئله میتواند برای افرادی که به آهن و روی نیاز دارند، مضر باشد.
بالا رفتن کلسترول
چوب کنجد دارای چربی های ناسالم است که باعث بالا رفتن کلسترول خوب (HDL) و کاهش کلسترول بد (LDL) در خون میشود. این مسئله ممکن است منجر به افزایش خطر بروز بیماری های قلب و عروق شود.
کاهش جذب عناصر غذایی
مصرف بیش از حد ارده کنجد ممکن است منجر به کاهش جذب عناصر غذایی دیگر در بدن شود. به همین دلیل، توصیه میشود مقدار مناسب و معتدل از آن استفاده شود.
در صورت داشتن علائم نامطلوب پس از مصرف کنجد، ضروری است که به پزشک خود مراجعه کنید.
مقادیر تغذیهای ارده کنجد
- میزان قند در ۱۰۰ گرم ارده کنجد صفر گرم است.
- میزان چربی در ۱۰۰ گرم ارده کنجد حدوداً ۹۴.۷ گرم است.
- میزان نمک در ۱۰۰ گرم ارده کنجد حدوداً ۰.۳ گرم است.
- ارده کنجد حاوی اسیدهای چرب ترانس نیست.
- مقدار کالری در هر ۱۰۰ گرم از این محصول حدوداً ۸۸۴ کالری است.
برای دقت بیشتر در خصوص مقادیر تغذیهای هر بسته خاص، به جدول محتوای غذایی روی بستهبندی محصول مراجعه کنید.
کاربردهای ارده کنجد
استفاده در تهیه سس
ارده کنجد به عنوان مادهای چسبنده و روغن قابل تخمیر، در تهیه سسهای مختلف مانند سس حلقو، سس تحمل، سس بروکولی و غیره استفاده میشود.
استفاده در تولید شیرینی
ارده کنجد به عنوان جایگزین روغن و چربی در تولید شیرینیها، نانها و دسرهای خام قابل خوردن (مانند کوکی، کیک و بیسکویت) استفاده میشود.
استفاده در تهیه غذاهای سنتی
ارده کنجد در بسیاری از غذاهای سنتی مانند حلوا، نانهای خام قابل خوردن و آشپزی به عنوان چسب و روغن استفاده میشود.
استفاده در تولید دارو
ارده کنجد به علت داشتن خواص ضد التهابی، ضد باکتریال و ضد قارچی، در صنعت داروسازی نیز استفاده میشود.
استفاده در تولید کرم های پوست
ارده کنجد به علت داشتن خاصیت نرم کردن پوست و حالات التیام بخش، در صنعت تولید کرم های پوست نظیر لوسیون ها و کرمهای آبرسان استفاده میشود.
استفاده در صنعت آرایشی و بهداشتی
ارده کنجد به عنوان یک ماده طبیعی و غیر سمی در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد. به دلیل خواص نرمکننده، مرطوب کننده و ضد التهابی خود، در تولید لوسیون ها، کرم ها، رژ لب، شامپو و صابونها استفاده میشود.
استفاده در صنعت غذایی
از ارده کنجد برای تهیه بسیاری از محصولات غذایی نظیر سسها، دسرها، شیرینیها و نان ها استفاده میشود. به دلیل طعم خوشایند و خواص آن، در تقویت عطر و طعم غذاها نیز نقش دارد. دیگر موارد استفاده از ارده کنجد، روغن گیری آن است که در آشپزی، سالاد، حلوا و نان بسیار پر کاربرد است و عطر و طعم بهتری به آنها میدهد.